وبلاگ یادداشتهای پراکنده
» روزی و روزی رسان
بنابر بیان قرآن مجید، یکی از نام های خداوند رزاق است: «إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِینُ؛ به يقين خداوند خود روزى دهنده و صاحب قوه و نيرومند است.»(ذاريات، آیه58) و روزی تمام موجودات عالم را خود به عهده گرفته است: «وَ مَا مِن دَآبَّةٍ فِی الأَرْضِ إِلاَّ عَلَى اللّهِ رِزْقُهَا وَ یَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَ مُسْتَوْدَعَهَا کُلٌّ فِی کِتَابٍ مُّبِینٍ؛ و هیچ زنده متحرکى در این زمین نیست مگر آنکه روزى او بر عهده خداست و او قرارگاه اصلى آنها و جایگاه موقت آنها را می‌داند، همه در کتابى روشن ثبت است.»(هود، آیه۶)
ادیم زمین سفره عام اوست بر این خوان یغما چه دشمن چه دوست
سعدی
مقدم شدن «هو» در آیه اول دلیل حصر است؛ یعنی روزی‌دهنده حقیقی فقط خداست. بنابر این، غیر خدا در حد واسطه فیض در روزی رساندن به مخلوقات، نقش دارند.
ابر و باد و مه و خورشید و فلک درکارند تا تو نانی به کف آری و به غفلت نخوری
سعدی
البته رازقیت خداوند به این معنا نیست که روزی موجودات به صورت مائده آسمانی و بدون زحمت و تلاش به آنها عرضه می شود؛ روزی تمام جانداران در طبیعت قرار داده شده است و آنها به صورت غریزی و با جستجو و کنجکاوى روزى خود را به دست می آورند. قوه جذب در گیاهان و امیال و غرایز در جانداران که آنها را به سوى مواد غذایى می‌کشاند، همه از مظاهر رزاقیت خدا می باشند.
چنان پهن خوان کرم گسترد که سیمرغ در قاف قسمت خورد
سعدی
در مورد انسان، روش کسب روزی شکل دیگری دارد؛ به او امکانات زیادتری داده شده است. انسان می تواند از عقل، علم، فکر و راهنمایی های وحیانی در تحصیل رزق کمک بگیرد که همه اینها از شئون رزّاقیت خداوند است.
خداوند رحمن و رحیم که رحمت عامه اش سرتاسر عالم را فراگرفته است در مقابل این همه نعمت مادی و معنوی که برای بشر فراهم نموده، انتظار دارد کسانی که بر سر سفره او نشسته اند و از نعمت های او استفاده می کنند، صاحب نعمت را بشناسند و شکرگزار نعمتهایش باشند و این حداقل کاری است که بنده در مقابل خدا می تواند انجام دهد: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا کُلُوا مِنْ طَیِّباتِ ما رَزَقْناکُمْ وَ اشْکُرُوا لِلَّهِ إِنْ کُنْتُمْ إِیَّاهُ تَعْبُدُون؛ اى کسانى که ایمان آورده اید، از نعمت هاى پاکیزه اى که به شما روزى داده ایم، بخورید و شکر خدا را به جا آورید؛ اگر او را پرستش مى کنید.»(بقره، آیه۱۷۲)
متاسفانه انسان ناسپاس عمری بر سر سفره الهی نشست و از انعام گوناگون بهره مند شد ولی نه منعم را شناخت و نه از او سپاسگزاری نمود: «إِنَّ الإنْسَانَ لِرَبِّهِ لَکَنُودٌ وَ إِنَّهُ عَلَى ذَلِکَ لَشَهِیدٌ وَ إِنَّهُ لِحُبِّ الْخَیْرِ لَشَدِیدٌ؛ همانا انسان به پروردگار خود بی‌توجه و ناسپاس است و او خودش هم به این آگاهی دارد و راستى او سخت شيفته مال است.» (العادیات، آیات8 ـ6)
خداوند انسان را به گونه‌ای خلق کرده است که حب خیر دارد ولی متأسفانه اکثر انسان ها در تشخیص مصداق، اشتباه می‌کنند. لذا نسبت به خدا که خیر محض است بی‌توجه و ناسپاس شده و به غیر خدا ـ دنیا ـ توجه می کنند.
